Przepisy ksh przewidują możliwość przekształcenia spółki cywilnej bez względu na jej rozmiar w spółkę jawną, które dokonywane jest w trybie uproszczonym i stanowi następczy sposób powstania spółki jawnej.
W celu przekształcenia spółki cywilnej w spółkę jawną wspólnicy spółki cywilnej powinni podjąć decyzję (najczęściej przybiera ona postać uchwały wspólników) o przekształceniu spółki cywilnej w spółkę jawną, dostosować umowę spółki cywilnej do przepisów ksh o umowie spółki jawnej (art. 26 § 5 ksh) oraz zgłosić spółkę jawną do sądu rejestrowego. Do przekształcenia spółki cywilnej w spółkę jawną dochodzi natomiast dopiero z chwilą dokonania wpisu przez sąd rejestrowy.
Wymóg dostosowania treści umowy spółki cywilnej do jawnej spowodowany różnicami regulacji treści umowy spółki cywilnej i umowy spółki jawnej. Podstawowymi różnicami jest to np., że w spółce cywilnej wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego, a spółka jawna polega na prowadzeniu przedsiębiorstwa na skutek wniesionych przez wspólników wkładów. Dostosowanie umowy oznacza ujęcie w umowie spółki jej obligatoryjnych składników określonych w art. 3 oraz 25 ksh. Dostosowanie umowy dotyczy w szczególności konieczności określenia w umowie spółki firmy i siedziby spółki oraz wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartości, przedmiot działalności oraz czas trwania spółki, jeżeli jest on oznaczony.
Zgłoszenie przekształcenia spółki cywilnej w spółkę jawną powinno obejmować wszystkie elementy wymienione w art. 26 § 1 ksh, tj. firmę, siedzibę i adres spółki, przedmiot działalności spółki, nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) wspólników oraz adresy wspólników albo ich adresy do doręczeń, nazwiska i imiona osób, które są uprawnione do reprezentowania spółki i sposób reprezentacji. Informacje dotyczące wspólników, tj. numer PESEL, informacje o pozostawaniu w związku małżeńskim, zawarciu małżeńskiej umowy majątkowej, powstaniu rozdzielności majątkowej między małżonkami, zaznaczenie ograniczenia zdolności do czynności prawnych, jeżeli takie istnieje a także, w przypadku gdy wspólnikiem nie jest osoba fizyczna, informacje dotyczące statutu lub umowy podmiotu, wzmianki o ich zmianie, okresu, na jaki podmiot został utworzony, oraz jego numer REGON.
Dodatkowo do zgłoszenia należy również załączyć:
1) uchwałę o przekształceniu spółki cywilnej w spółkę jawną,
2) umowę spółki cywilnej,
3) aneks do umowy spółki cywilnej dostosowujący umowę spółki do przepisów o umowie spółki jawnej,
4) tekst jednolity umowy spółki jawnej,
5) dokumenty, które potwierdzają istnienie i funkcjonowanie przekształcanej spółki cywilnej,
6) zaświadczenie o numerze REGON nadanym spółce cywilnej przez Główny Urząd Statystyczny,
7) zaświadczenie o numerze NIP nadanym spółce cywilnej przez urząd skarbowy,
8) dokument pełnomocnictwa w przypadku, gdy wniosek składa pełnomocnik procesowy.
Istotną kwestią przekształcenia spółki cywilnej w jawną w myśl art. 26 § 4 ksh, jest tożsamość podmiotowa (kontynuacja prawna). Przepis art. 26 § 5 ksh wyraźnie określa skutki prawne przekształcenia spółki cywilnej w spółkę jawną w trybie art. 26 § 4–6 KSH. Z chwilą wpisu do rejestru przedsiębiorców przekształcana spółka cywilna staje się spółką jawną. Z chwilą wpisu spółki jawnej do rejestru nie następuje zatem rozwiązanie umowy spółki cywilnej. Dochodzi do tzw. następstwa prawnego. Przekształconej spółce jawnej przysługują bowiem wszystkie prawa i obowiązki związane z majątkiem wspólnym wspólników spółki cywilnej.
Następstwo prawne, o którym mowa powyżej obejmuje także prawa i obowiązki administracyjnoprawne, w tym w szczególności zezwolenia, koncesje oraz ulgi przyznane wspólnikom spółki cywilnej, chyba że co innego wynika ze szczególnego przepisu ustawy albo z treści decyzji administracyjnej stanowiącej zezwolenie, koncesję albo ulgę (art. 26 § 5 w zw. z art. 553 § 2 ksh).
Podsumowanie
Wskazać należy, że przekształcenie spółki cywilnej w jawną stanowi dość atrakcyjną formę przekształcenia dla wspólników, tym bardziej, że procedura ta nie jest skomplikowana. Ponadto, kolejną przesłanką przemawiającą za uproszczonym przekształceniem spółki w myśl art. 26 § 4 ksh, jest następstwo prawne – przekształconej spółce jawnej przysługują bowiem wszystkie prawa i obowiązki związane z majątkiem wspólnym wspólników spółki cywilnej. Dlatego też, moim zdaniem w przypadku chęci rozszerzenia działalności przez wspólników spółki cywilnej, przekształcenie się w spółkę jawną jest jak najbardziej uzasadnionym i trafnym pomysłem.
Autorzy: |

Michał Klauziński
Aplikant radcowski
Email: biznesprawnik@turcza.com.pl
W obszarze zainteresowań Michała Klauzińskiego znajduje się problematyka prawa prywatnego, w szczególności prawo cywilne oraz handlowe.